Pozorny sukces rządów Polski i Czech, w rzeczywistości jest porażką, której konsekwencje spadną na mieszkańców po obu stronach granicy. Umowa nie zawiera daty zamknięcia Turowa zgodnej z celami Unii Europejskiej, spowolni więc i utrudni transformację regionu turoszowskiego. A naszych sąsiadów nie chroni wystarczająco przed dalszą utratą wód. W dodatku Polska, a więc polscy podatnicy, nie unikną płacenia kar za niedostosowanie się do orzeczenia TSUE. To układ, w którym wszyscy są przegrani.
13 lutego trzysta osób zgromadziło się na Placu Wacława w Pradze, by wyrazić swój sprzeciw wobec nowo zawartej umowy w sprawie polskiej kopalni Turów i wycofania się Czech z postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości UE. Demonstrację zorganizował Greenpeace Czechy.
— Czeski rząd nie zdołał ochronić naszego terytorium i środowiska, co jest jednym z jego podstawowych zadań. Umowa, którą rząd potajemnie zatwierdził i podpisał, w ogóle nie odnosi się do negatywnych skutków działania kopalni Turów i na pewno nie zapobiegnie utracie wody z terytorium Czech. Pieniądze i monitorowanie sytuacji są bezużyteczne, jeśli tysiące mieszkańców nie ma wody. Rząd był bardzo przychylny Polsce. Mamy nadzieję, że Komisja Europejska oceni wszystkie skargi na kopalnię Turów i wytoczy pozew przeciwko Polsce za naruszenie prawa europejskiego. Ludzie mogą dołączyć do tego wysiłku i podpisać list do Komisji Europejskiej – mówi Nikol Krejčová, koordynatorka kampanii węglowej Greenpeace.
Greenpeace planuje złożyć skargę do Komisji Europejskiej w sprawie podpisania umowy i wycofania się z pozwu przez rząd Czech. Wzywa też Komisję Europejską do interwencji i egzekwowania przestrzegania prawa europejskiego, w tym ochrony środowiska. Petcyję można podpisać tutaj.
Dokumenty PGE, do których dotarł Frank Bold, potwierdzają obawy Czeskiej Służby Geologicznej i naukowców. Ekran przeciwfiltracyjny, który jest jedynym zabezpieczeniem przed odpływem wody z terytorium Czech, nie będzie skuteczny. Mieszkańcy obawiają się, że stracą dostęp do wody pitnej, zanim zostanie wybudowany wodociąg. Co więcej, wodociąg nie jest rozwiązaniem na problem wysychania gruntów.
— Żadna kopalnia na świecie nigdy dobrowolnie nie przyzna się, że szkodzi i truje. Stąd tak trudno było o porozumienie ws. Turowa. PGE i polskie władze musiały w końcu przyznać: tak szkodzimy środowisku i niszczymy zasoby wody, więc za to zapłacimy — komentuje Tomasz Waśniewski Prezes Fundacji Rozwój TAK — Odkrywki NIE”. — Jednak trudno nie podzielić opinii mieszkańców regionów przygranicznych i czeskich organizacji pozarządowych, że to porozumienie nie jest wystarczające i zawiera szereg pułapek. Obawy budzi choćby skuteczność ekranu uszczelniającego, zaledwie 5-letni okres nadzoru TSUE nad porozumieniem czy możliwość jego wypowiedzenia już w 2027.
Photo: Greenpeace Czech Republic
Petycja Greenpeace Czech Republic: www.spoluproklima.cz/stop-turow-otevreny-dopis/?_ga=2.186275049.1179743767.1644844224-1885297062.1616077253
