Transformacja Turoszowa

Transformacja regionu Turoszowa jest nieunikniona. Wydaje się, że zaczęły to dostrzegać również władze regionu i związkowcy. Zamiast jednak solidnie przygotować się do trudnych zmian i zawczasu wykorzystać unijne środki, wszystkie siły skupiają na dalszej walce o zachowanie status quo elektrowni i odkrywki Turów.

   1. Mieć ciastko i zjeść ciastko. Lokalne władze o transformacji regionu

Starości, wójtowie i  burmistrzowie gmin ziemi Zgorzeleckiej, Bolesławieckiej i Lubańskiej wysłali Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen petycję przeciwko zamknięciu kopalni i elektrowni Turów w Bogatyni. Podpisani pod petycją przedstawiciele władz samorządowych wyrazili „zaniepokojenie  działaniami  naszych czeskich  sąsiadów,  których  celem  jest  doprowadzenie  do zamknięcia kompleksu wydobywczo-energetycznego Turów”. Obawiają się, że może dojść do zamknięcia kopalni i elektrowni oraz likwidacji miejsc pracy.

Tą petycją przedstawiciele władz gmin i powiatów pokazali, że nie doceniają pilności działań związanych z minimalizowaniem skutków kryzysu klimatycznego. Martwi także brak solidarności z sąsiadami zza czeskiej granicy, których odkrywka może pozbawić dostępu do wody pitnej. 

Dziwi też fakt, że petycja została skierowana do przewodniczącej Komisji Europejskiej. Wynika z niej bowiem jasno, że lokalne władze nie podzielają przekonania Unii Europejskiej, o konieczności pilnych działań związanych z ograniczeniem emisji dwutlenku węgla, a jednocześnie proszę organy unijne o wsparcie. Tym samym sprzeciwiają się realizacji postulatów Europejskiego Zielonego Ładu, który jest sztandarowym projektem Komisji Europejskiej pod przewodnictwem von der Leyen.

W petycji podkreślono, że region „stoi przed koniecznością zmian w strukturze zawodowej, jak też tworzenia nowych miejsc pracy” i jednocześnie, że nie jest gotowy na takie reformy przed 2044 rokiem. Zainteresowani proszą ponadto o „wsparcie wszelkich działań służących transformacji naszego regionu i tworzeniu miejsc pracy, które stanowiłyby alternatywę dla kompleksu wydobywczo-energetycznego Turów”. Władze wydają się nie rozumieć, że aby ubiegać się fundusze unijne, muszą  podjąć realne kroki w kierunku transformacji regionu. A ta wymaga ogłoszenia dat wyłączania kolejnych bloków w elektrowni Turów oraz stopniowego ograniczania wydobycia w odkrywce. Bez zmierzenia się z wyzwaniami przyszłości apel lokalnych samorządowców jest tylko życzeniem: „chwilo trwaj!” 

   2. Spotkanie ministrów spraw zagranicznych. Czesi apelują o lepszą komunikację

27 maja odbyło się spotkanie ministrów spraw zagranicznych Polski i Czech. Czeski Minister 
Tomáš Petříček podjął w rozmowie z Jackiem Czaputowiczem temat koncesji dla kopalni Turów.  „Poprosiłem ministra o lepszą komunikację w tej sprawie. Republika Czeska chętnie przyjmie bardziej szczegółowe informacje na temat dalszych wydarzeń” – komentował  Petříček.

Region Liberec chce, aby Republika Czeska zaskarżyła Polskę w sądzie międzynarodowym w związku z działaniami PGE oraz rządu polskiego w sprawie przedłużenia koncesji wydobywczej dla odkrywki Turów.  

Źródła:

1.  https://oenergetice.cz/uhli/petricek-cesko-chce-vic-informaci-o-vyvoji-v-polskem-dolu-turow
2. https://zpravy.aktualne.cz/domaci/o-situaci-v-dole-turow-u-ceskych-hranic-chceme-detailneji-in/r~478fc158a00a11eaaabd0cc47ab5f122/?fbclid=IwAR3kbGz_Doynn3x1lEHyVI5z-DAnROuIN6_9lATQLNmkVSlghjgQk43SVhU

   3. Media podejmują temat Turowa

Rozwój wypadków na poziomie instytucji Unii Europejskiej oraz reakcje różnorodnych aktorów lokalnych i ponadnarodowych, które są konsekwencją przedłużenia koncesji dla odkrywki Turów, znalazły swoje odzwierciedlenie w polskich mediach. Karolina Kijek w Gazecie Wyborczej podjęła temat możliwych problemów Polski związanych z przedłużeniem koncesji kopalni Turów: „Komisja Europejska bada, czy rząd PiS naruszył unijne prawo, wydając zgodę na dalsze wydobycie węgla w odkrywkowej kopalni Turów”. 

W artykule Wyborczej Kuba Gogolewski z Fundacji „Rozwój TAK - Odkrywki NIE"  tłumaczył czym jest procedura EU Pilot, podczas której KE ma sprawdzić, czy naruszono unijne przepisy: „To taka żółta kartka, poprzedzająca oficjalne postępowanie ws. naruszenia prawa unijnego. Można to też porównać do komunikatu: Jesteśmy zaniepokojeni. Udowodnijcie nam, że nie mamy powodów”.

Telewizja Bogatynia opublikowała natomiast rozmowę ze związkowcami Adamem Olejnikiem i Bogumiłem Tyszkiewiczem, z której wynika, że wyraźnie obawiają się oni, iż nacisk ze strony Niemców i Czechów spowoduje zamknięcie Turowa za maksymalnie 6 lat.

Źródła:

1.  https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,25974605,czesi-mysla-nad-pozwem-przeciw-polsce-za-przedluzenie-koncesji.html
2. https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,25985320,mieszkancy-staja-w-obronie-kopalni-turow-zwiazki-zawodowe.html 
3. https://www.tvbogatynia.pl/wiadomosci/7975,pod-lupa-zwiazkowcy-adam-olejnik-i-bogumil-tyszkiewicz?fbclid=IwAR3YpdJh8t8AnI1wAnofh-VKgZ_8-QszqOgY0-VpdMPErrqxuscnFs9QVoU

   4. Czy Turów otrzyma środki na sprawiedliwą transformację?

Komisja Europejska potwierdziła, że Polska, Niemcy i Rumunia pozostaną największymi beneficjentami zaktualizowanego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Fund). Fundusz mający na celu złagodzenie społeczno-gospodarczego wpływu zielonej transformacji w regionach o wysokiej emisji dwutlenku węgla, ma wzrosnąć z pierwotnej kwoty 7,5 mld EUR do 40 mld EUR.

Zgodnie z nowymi proponowanymi przydziałami pierwotnie planowane dla Polski 2 miliardy wzrosną do 8 miliardów euro. Choć Polska będzie dysponować większym budżetem, w planie transformacji dolnośląskiego nie ma obszaru Turoszowa i kompleksu Turów. Władze regionu nie starają się odpowiednio o te środki i nie rozumieją, że aby je uzyskać muszą pogodzić się z wygaszaniem energetyki węglowej. 

Źródło:
https://biznesalert.pl/europejski-instytut-sprawiedliwej-transformacji-oze-polityka-klimatyczna-energetyka/